با انواع قالب بندی در اجرای فونداسیون آشنا شوید

در این مطلب از خانه معماری قصد داریم شما عزیزان را با انواع قالب بندی در اجرای فونداسیون آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

قالب بندی فونداسیون چیست؟

فونداسیون، پی یا شالوده ساختمان یکی از مهم ترین اجزای هر سازه است که فشار ناشی از ستون ها را تحمل کرده و آن ها را به زمین انتقال می دهد. اجرای فونداسیون به عوامل مختلفی از قبیل نوع سازه و محل ساخت بستگی دارد و با توجه به این عوامل تحت شرایط متفاوتی اجرا می شود. اجرای فونداسیون که اولین مرحله ساخت بنا است، به طور کلی به منظور تامین استحکام و مقاومت سازه صورت می گیرد. از این رو باید طبق استانداردهای لازم اجرا گردد.

قالب بندی فونداسیون با استفاده از قالب های چوبی، فلزی و آجری انجام می شود که هر کدام از این قالب ها از ویژگی های خاصی برخوردارند. در سیستم قالب بندی از پنل های مختلفی برای قالب گذاری استفاده می شود و می توان آن ها را بر اساس نوع سازه و نقشه اجرایی در اشکال مختلف ایجاد کرد. برای قالب بندی فونداسیون و پی سازی ساختمان، بعد از اتمام عملیات گودبرداری، خطوط باید آکس بندی شود و محل قرارگیری قالب در روی زمین تعیین گردد. اجرای فونداسیون بر این اساس صورت می گیرد.

نکات مهم درباره قالب بندی فونداسیون

یکی از نکات مهم در قالب بندی فونداسیون، توجه به ابعاد فونداسیون است. همچنین برای مطمئن بودن از استحکام قالب ها باید آن ها را محکم و فیکس کرد. طراحی و ساخت قالب ها نیز بسیار حائز اهمیت است و در صورت طراحی صحیح، نصب و یا باز کردن آن ها به سرعت و به راحتی قابل انجام خواهد بود. با درزبندی مناسب از هدر رفتن شیره بتن، به میزان قابل توجهی جلوگیری به عمل می آید. استفاده از روغن قالب ، کیفیت سطح بتن و استحکام قالب ها را ارتقاء می بخشد.

لازم به ذکر است، تنها در صورتی قالب ها بدون از هم گسیختگی و یا نشت شیره بتن قادر به تحمل فشار و بارهای وارده خواهند بود که از دوام و استحکام بالایی برخوردار باشند. تعیین کیفیت مصالح ساختمانی و قالب بندی با توجه به اینکه فونداسیون نما است یا خیر، حائز اهمیت می باشد. ساخت قالب ها و نصب آن ها باید به گونه ای باشد که ایجاد ابعاد، شکل و نمای بتن مورد نظر آسان باشد. توجه داشته باشید، فونداسیون باید شاقول باشد و کاور آرماتورها نیز باید رعایت شود. انتخاب قالب ها باید طوری انجام شود که حمل و نقل آن ها امکانات در دسترس امکان پذیر باشد.

انواع قالب بندی در اجرای فونداسیون

در ادامه به معرفی و بررسی انواع قالب های مورد استفاده در پی ریزی بنا می پردازیم:

قالب فلزی

قالب فلزی از استحکام و سطح شاقولی مناسب تری در مقایسه با قالب های آجری و چوبی برخوردار است و یکی از رایج ترین نوع قالب های مورد استفاده در پی ریزی ساختمان محسوب می شود. حمل و نقل قالب فلزی آسان بوده و می توان از آن در هر نوع سیستم اجرایی استفاده کرد. این قالب ها علاوه بر دوام و استحکام بسیار بالا مزایای دیگر از قبیل: سهولت اتصال، سرعت بالای اجرا، قابلیت استفاده مجدد و بهره وری بالا نیز دارند. قالب فلزی بهترین گزینه برای پروژه هایی با تنوع ابعاد و سطوح کم و در عین حال با حجم کار بالا به شمار می رود. قیمت اولیه قالب های فلزی بالا است ولی به دلیل طول عمر بالایی که دارند، سال های سال قابل استفاده خواهند بود. البته عایق بندی این قالب ها برای جلوگیری از اثرات نامطلوب آب و هوایی بر آن ها توصیه می شود.

به طور کلی اجزای قالب فلزی شامل قطعات مختلفی برای قالب بندی بتن است. برخی از اجزای قالب فلزی عبارتند از: میان بولت چدنی، واشر کاس، تسمه بلت، گیره بلند میان برد فلزی دنده درشت و جک دو پیچ که در پروژه های مختلف، متفاوت هستند.

انواع قالب بندی در اجرای فونداسیون: قالب آجری

از قالب آجری در اطراف پی به عنوان قالبی دائمی استفاده می شود، چرا که این قالب پس از گیرایش بتن در محل مورد نظر باقی می ماند. برای این که آب بتن توسط آجر جذب نشود، باید قبل از بتن ریزی یک لایه ورق نایلونی بر روی دیوار نصب شود یا آجرها به طور کامل و بدون این که آب درون قالب ها جمع شود، آب پاشی شود. حدود آکس های سازه و قالب در قالب آجری باید توسط نقشه بردار تعیین گردد. معمولاً گوشه آکس ها و قالب ها میخ گذاری می شود تا از کوچکترین خطا در اجرای این نوع قالب بندی جلوگیری شود. همچنین مرز قالب ها باید پس از مشخص شدن توسط رسیمان رنگ آمیزی شود.

توجه داشته باشید در هنگام استفاده از قالب آجری در اجرای پی ساختمان، سطح زمین باید دارای ترازی یکنواخت باشد. این کار را باید با نقشه برداری انجام داد. برای قالب بندی آجری یک لایه نازک از سیمان باید در جداره داخلی قالب اجرا شود. البته پلاستیک را نیز می توان جایگزین این کار کرد و سپس با استفاده از خاک پشت قالب آجری را پر کرد.

انواع قالب بندی در اجرای فونداسیون: قالب یوبوت

قالب یوبوت به منظور ایجاد حفره درون دال بتنی مورد استفاده قرار می گیرد و منجر به حذف بتن ناکارآمد و بی کیفیت و همچنین سبک تر شدن دال می شود. انواع قالب یوبوت عبارتند از: قالب یوبوت تک، قالب یوبوت دوبل، قالب یوبوت بادی و قالب یوبوت پلی استایرن. از آنجایی که قالب یوبوت دارای پیچیدگی خاصی در ساختارش نیست، خرید آن مقرون به صرفه خواهد بود. از عوامل تاثیرگذار بر قیمت قالب سقف یوبوت، می توان به ارتفاع قالب و متراژ پروژه اشاره کرد.

قالب وافل

سقف وافل یکی از سازه های مدرنی است که امروزه در صنعت ساختمان سازی ، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. قالب وافل نیز یکی از انواع قالب های سقفی است که ظاهری مشبک مانند دارد و قسمت زیادی از سقف را پوشش می دهد. با استفاده از قالب های وافل، هیچ آسیبی به تجهیزات ساختمانی وارد نمی شود. قالب وافل به شکل مکعب توخالی است و مزایای بسیاری دارد: ایجاد ایمنی در برابر زلزله، مقاومت در برابر آتش سوزی، به عنوان عایق در برابر صوت و گرما، حذف انواع بلوک و تیرچه و کاهش هزینه های آرماتوربندی و قالب بندی از جمله این مزایا هستند. استفاده از این قالب ها در مناطق بادخیز به دلیل سبک وزن بودن آن ها امکان پذیر نیست. همچنین از خاک مناسب باید برای پر کردن این قالب ها استفاده شود.

اجرای قالب وافل بدون نیاز به تجهیزات خاصی به راحتی امکان پذیر است. اجرای این قالب ها شامل: اجرای سقف وافل شامل زیر سازی سقف، چیدن قالب های وافل، آرماتوربندی سقف، بتن ریزی و قالب برداری است. قیمت قالب وافل بسته به عوامل مختلفی از قبیل: ابعاد قالب و انواع آن متغیر است. توجه داشته باشید، قبل از خرید قالب باید انواع مورد نظر آن را تعیین نمایید. قیمت انواع قالب های وافل یک طرفه و دو طرفه متفاوت خواهد بود.

قالب چوبی، قالب بتنی

اندازه قالب های چوبی که از چوب ساخته می شوند، باید به گونه ای باشد که حمل آن ها به مکان مورد نظر امکان پذیر باشد. یکی از مراحل مهم در این قالب بندی، بتن ریزی است که باید با دقت زیادی انجام شود. در غیر این صورت به لبه قالب ها آسیب وارد می شود. وزن قالب های چوبی در مقایسه با قالب های فلزی کمتر است. یکی از معایب این قالب ها، مقاومت پایین در برابر رطوبت می باشد. سهولت در اجرا و اتصالات، ضریب حرارتی پایین و وزن سبک از مزایای قالب های چوبی به شمار می رود. لازم به ذکر است، از این قالب ها نهایتا می توانید 10 بار استفاده کنید و این یکی دیگر از عیوب قالب چوبی است.

قالب بتنی یکی دیگر از قالب هایی است که برای اجرای فونداسیون از آن استفاده می شود. استحکام قالب ها و مهاربندی صحیح آن ها از نکات بسیار مهم در قالب بندی بتنی است. برای این که استقامت داربست، افزایش یابد باید از پشت بندهای طولی و عرضی استفاده شود. همچنین قالب بتنی باید طوری قرار گیرد که بتن نتواند از میان آن ها خارج شود. توجه داشته باشید، قالب های مورد استفاده برای اجرای قالب بتنی باید حتماً خنک باشند. در داغ بودن قالب بندی ها، کیفیت بتن کاهش یافته و تغییر رنگ پیدا می کند. در نهایت منجر به از بین رقتن شکل مناسب بتن می شود.

نکته

توجه داشته باشید، قالب بتنی با عنوان قالب مدولار نیز معرفی و شناخته می شود. قالب مدولار در اندازه های مختلفی تولید می شود و در قالب بندی سازه های بتنی کاربرد دارد. لازم است بدانید، برای اتصال قالب بتنی جهت ایجاد یک سازه بتنی مناسب باید از قطعاتی استفاده شود که عبارتند از: کلمپس، گیره متوسط و بلند، گیره لوله به لوله، میان بلت، بلت عصایی، گیره متوسط، مغزی چدنی.

قالب لغزنده، قالب فلزی بتن و قالب ستون

در قالب بندی لغزان یا قالب لغزنده، حرکت قالب در فواصل زمانی منظم و به صورت مقطعی به سمت جلو یا در جهت بالا می باشد. سطح قالب لغزنده در این روش با بتن در تماس است و از آن جدا نمی شود. به عبارتی روی بتن می لغزد.

یکی از بهترین نمونه های قالب بندی در اجرای فونداسیون، قالب فلزی بتن است. استحکام این نوع قالب بندی در مقایسه با انواع دیگر، بسیار بالا است و در بیشتر پروژه هایی که عمق پی در آن ها بسیار زیاد است از این قالب بندی استفاده می شود. ستون یکی از اجزای مهم هر سازه است و اجرای آن باید با دقت بسیار زیادی انجام شود. قالب های ستون متشکل از دو جزء اساسی و اصلی: جدار قالب یا پنل های فلزی و کلاف یا قید می باشند.

بتن معماری چیست؟

در معماری معاصر نیاز به اشکال مختلفی از بافت و پرداخت سطحی می باشد، از این رو اهمیت استفاده از متریالی با چنین قابلیتی بسیار حائز اهمیت است. یکی از این متریال، بتن است که قادر به برآورده کردن این نیاز می باشد. بتن معماری مفهمومی است که در همین راستا تعریف شده است. از آنجایی که بتن معماری در سطح داخلی و خارجی سازه نمایان و قابل مشاهده است، ویژگی های ظاهری آن از اهمیت زیادی برخوردار است. استفاده از قالب بندی یکی از فرآیندهای مهم در سازه های بتنی به شمار می رود. با پیچیده شدن روز افزون سازه ها، نیاز به استفاده از قالب های ویژه را بیش از پیش کرده است. استفاده از متریال مناسب برای قالب بندی بتن معماری بسیار اهمیت دارد.

انواع قالب بندی در اجرای فونداسیون: تجهیزات قالب بندی

برای قالب بندی در اجرای ساختمان به تجهیزاتی از قبیل: بلت عصایی، بولت دو سر دنده، میان بلت، واشر دو لوله،واشر کاس، گیره بلند، گیره متوسط، آب بند چدنی، آب بند فلزی، پیچ و مهره چدنی جک سقفی، جک سقفی، رزوه جک سقفی، پایه جک سقفی قابل رگلاژ و سرجک سقفی قابل رگلاژ می توان اشاره کرد.

تخته قالب بندی، یکی از لوازم ضروری برای کار قالب بندی است که از اهمیت ویژه ای در اجرای ساختمان های بتنی برخوردار می باشد. همان طور که می دانید، بتن قبل از گیرش به صورت روان است و برای شکل گیری باید از قالب استفاده شود. تخته های قالب بندی در گذشته بیش تر از امروز برای این امر مورد استفاده قرار می گرفت. امروزه قالب بندی فلزی جایگزین این تخته ها شده ولی هنوز بسیاری از پروژه ها با استفاده از تخته های قالب بندی اجرا می شود.

لازم به ذکر است، هزینه استفاده از تخته قالب بندی نسبت به قالب فلزی کم تر و استفاده از آن مقرون به صرفه تر می باشد. وزن سبک این قالب ها، سرعت اجرای کار را افزایش می دهند. برای این که تخته قادر به تحمل وزن بتن باشد، باید از جنس مرغوبی ساخته شود. در غیر این صورت وزن بتن را تحمل نکرده و در نهایت تغییر شکل بتن را به همراه خواه داشت. تخته قالب بندی در قالب بندی پی ها، قالب بندی ستون،قالب تیرهای اصلی و قالب بندی سقف مورد استفاده قرار می گیرند.

در قالب برداری فونداسیون به نکات زیر توجه کنید:

قالب برداری باید پس از اتمام دوره مراقبت برداشته شود، در غیر این صورت و در صورتی که رودتر از اتمام این دوره برداشته شود، باید مراقبت های لازم از بتن صورت گیرد. عملیات قالب برداری باید به صورت مرحله به مرحله انجام شود. هرگز به قالب ها ضربه وارد نکنید. بارهای ناگهانی و ضربه به بتن آسیب می زند. قالب ها باید زمانی برداشته شوند که بتن قادر به تحمل نیروهای وارده باشد و تغییر شکل ندهد. قالب های باربر و پایه تا زمانی که قطعات بتنی به مقاومت لازم برای تحمل بار خود و بارهای وارده نرسیده اند، نباید برداشته شوند.