با تاریخ معماری آشنا شوید

آشنایی با تاریخ معماری و سبک های مختلف آن

افرادی که به معماری علاقه دارند ، قطعا به تاریخ آن نیز علاقه مند هستند ، خوب است بدانید تاریخ معماری به آن زمانی باز می ‌گردد که انسان برای ادامه زندگی مجبور شد که برای خود سرپناه بسازد و جالب است بدانید معماری قبل از این که تبدیل به یک علم شود و از دوره ‌های ما قبل تاریخ اساسی‌ ترین نیازهای بشری از جمله سرپناه و مسکن را تامین و برآورده کرده است.

یکی از ویژگی ها و قابلیت های معماری ، خلق طرح ‌هایی در ابعاد بزرگ و با شکوه می باشد و همین موضوع باعث شده تا این علم به عنوان واسط خود بزرگنمایی و نمایشی به افراد و گروه های مختلف جامعه خدمت کند.

خوب است این را بدانید معماری همواره با تلاش جمعی از افراد صورت می ‌گیرد و در حقیقت نوعی فعالیت هدفمند و خلاق گروهی است که در یک فضای تاریخی خاص به کار مشغول هستند و عمل می ‌کنند ، همین باعث شده تا در طی زمان این علم صرفا یک مقوله مختص تاریخ هنر نباشد و جالب است بدانید تاریخ اجتماعی نژاد انسانی را هم در طول قرن ها بسیار تحت تاثیر خود قرار داده ‌است ، در ادامه با خانه معماری همراه باشید.

معرفی انواع سبک های معماری

معماری نوسنگی

فرهنگ نو سنگی 10 هزار سال قبل از میلاد مسیح در سرزمین شام پا گرفت و سپس به شرق و غرب سرایت کرد ، فرهنگ ‌های ابتدایی نوسنگی در حدود 8 هزار سال قبل از میلاد در سرزمین های آناتولی ، سوریه و عراق وجود داشت و سپس به جنوب شرقی و مرکز اروپا نیز صادر شد ، به همین دلیل آغاز معماری دوران نوسنگی را می توان در جنوب‌ غربی قاره آسیا جستجو کرد.

در این دوران در سرزمین های شام ، آناتولی ، شمال بین ‌النهرین و آسیای میانه مردم از آجر برای ساخت بناهای بزرگ و همچنین خانه و دهکده‌ های خود استفاده ‌می ‌کردند ، برای مثال در منطقه ای در ترکیه امروزی به نام کاتال ‌هویوک ، خانه ‌ها گچ‌ کاری و رنگ شده بودند و تزئیناتی هم داشتند ، همچنین مردم در اطراف دریای مدیترانه ، معابد مگالیتک برای پرستش ساخته بودند.

در اروپا نیز بیشتر خانه ‌های بلندی از اندود و ترکه می ساختند و قبرهای مردگانشان را مزین می کردند و در برخی موارد مقبره‌ هایی زیبا می ساختند که امروزه در ایرلند می توان شاهد آن ها بود ، مردم آن دوران در انگلستان امروزی به ساخت پشته ‌های بلند و تالارِهای زیبا برای مقبره مردگان خود و همچنین اردوگاه‌های کازوید و هنگ ‌هایی برای معادن سنگ چخماق و یادمانی ‌های کرسیوس می پرداختند که امروزه به عنوان آثار باستانی با ارزشی تلقی می شوند.

تاریخ معماری ایرانی

جالب است بدانید تاریخ معماری ایرانی به حدود هزاره هفتم قبل از میلاد بر می گیرد و تا به امروز این هنر به دلایل گوناگونی از جمله مذهبی دچار توسعه و تکامل شده است ، معماری ایران به دلیل ویژگی ‌هایی که دارد از ارزش ویژه ای نسبت به معماری کشورهای دیگر در دنیا برخوردار می باشد ، از جمله این ویژگی ‌ها طراحی مناسب ، محاسبات دقیق ، فرم درست پوشش ، رعایت مسائل فنی و علمی در ساختمان ، ایوان ‌های رفیع و بلند ، ستون ‌های بلند و بالاخره تزئینات گوناگون که همه این ها در عین سادگی با شکوه هستند.

معماری مصر باستان

احتمالا می دانید که تمدن اولیه مصر از کناره های رود نیل آغاز شده است و مصر باستان دارای تمدن ۱۰ هزار ساله است و از شاخص‌ ترین تمدن ‌ها در زمان خودش بوده ، امروزه هم معماری آثاری مانند مجسمه ابوالهول و اهرام مصر هنوز جای بحث دارد و در لیست میراث فرهنگی یونسکو قرار دارند ، این بناهای با شکوهی که در مصر وجود دارد و حقایق پنهان در پس آن ها از بین ۵۵۰۰ تا ۲۸۰۰ سال قبل ، به دستور فرمانروایان قدرتمند مصر ساخته شده اند و همان طور که می بینید آسیبی هم ندیده اند.

جالب است بدانید که این بناها مانند اهرام جیزه از معماری بسیار پیچیده و حیرت ‌انگیزی برخوردارند و نشان دهنده این است معماری و علم مهندسی سازندگان آن ها در چه حدی پیشرفته بوده است ، مصالح ساختمانی که در این بناها مورد استفاده قرار می گرفته بیشتر انواع سنگ های معدنی و سنگ گرانیت بوده ‌است و به وسیله قایق ‌های بزرگی به مصر آورده می‌ شدند ، دره شاهان و معبد حتشپسوت از جمله بناهایی با معماری خارق العاده هستند.

نکته

منتقدان معماری ، معماری مصر باستان را به دو روش دسته ‌بندی بر پایه مصالح و بر پایه دوره تاریخی دسته بندی کرده اند.

تاریخ معماری بین ‌النهرین

در دوران معماری بین ‌النهرین ، نقش های برجسته بیشتر مشهود است و یکی از دلایل آن هم قوم آشوریان بودند و در مکانی که آن ها زندگی می کردند ، سنگ به مقدار زیادی یافت می شد و از آن ها بیشتر نقش برجسته باقی مانده تا مجسمه ها ، البته این مردم آثار دیگری نیز دارند که هم حالتی اسطوره‌ ای و هم حالتی زمینی دارند و در عین حال به قدرت پادشاهان می ‌پردازند ، نقش های برجسته ای که این مردم با دستان هنرمند خود ایجاد کرده اند از میدان های نبرد آن زمان خبر می دهد.

معماری چینی

معماری چینی هم یکی از بهترین نوع معماری در جهان است و گستردگی و تنوع فراوانی دارد ، برخی از آثار معماری چینی ها به دلیل این که از مصالح کم دوام در ساخت آن ها استفاده شده ، از بین رفته ‌اند ولی آثاری که باقی مانده اند ، نشان می دهد که معماری چین هم به مانند معماری‌ مصر و بین‌ النهرین و ایران باستان با شکوه و جلال بوده است ، معماری چین به طور کلی معابد کنفوسیوسی ، لائوتسه ، بودایی و همچنین پاگودا ، قصر ، دیوار بزرگ چین ، خانه و دیرها ، آرامگاه‌ها و معابد صخره‌ای یا همان غارها را شامل می شود و جالب است بدانید تنها معماری در جهان است که ترکیب بندی چوبی عمده آن را تشکیل می دهد که نشان دهنده اصول اخلاقی چینی‌ ها و دیدگاه‌ های زیبایی ، ارزش و طبیعت می باشد.

معماری آفریقایی

خوب است بدانید تاریخ هنر و معماری آفریقا بسیار طولانی و گسترده است به عبارتی از 25 هزار سال پیش از میلاد مسیح شروع شده و تا به امروز ادامه پیدا کرده است ، منقوشی از حیوانات بر روی تخته سنگ ها را می توان اولین نمونه ‌های آثارهنری در این قاره زیبا دانست که در غارهایی در کشور نامبیا کشف شده اند ، جالب است بدانید این تصاویر روی دیوار غارها کنده کاری یا نقاشی شده اند و به سال ‌های 4 تا 6 هزار قبل از میلاد تعلق دارند.

این نقاشی‌ ها مراسم سنتی و تهیه غذا را به نمایش می گذارند ، همچنین در نیجریه هم مجسمه ‌هایی کشف شده که متعلق به ۵۰۰ سال قبل از میلاد هستند و در شکل سرهای سفالی و تندیس هایی از انسان ساخته شده اند ، نمونه هایی نیز وجود دارند که مربوط به قرن ۱۴ تا ۱۷ می باشند.

تاریخ معماری روم باستان

رومیان باستان در آلونک‌ های چوبی و بسیار اولیه می زیستند و جالب است بدانید این مردم اولین شهرنشین ‌هایی بودند که در آپارتمان زندگی کردند ، خوب است بدانید در روم باستان به دلیل جلوگیری از فروریختن ساختمان ‌ها ، ساخت ساختمان هایی که ارتفاع بیش از ۲۰ متر داشتند ، ممنوع بود ، معماران رومی بیشتر به طراحی و ساخت بناهای ضروری و عظیم و نقشه‌ های کارآمد می پرداختند ، همچنین معابدی را هم به سبک معماری یونانی و آتروسک ساخته بودند.

احتمال آن می رود که رومیان باستان استفاده و بهره برداری از آرک ها یا همان طاق ‌های قوسی را از ایرانیان آموخته باشند ، همان طور که می دانید بناهای روم باستان از جذاب ترین آثار معماری دوران است و خوب است بدانید با کشف بتن معماری رومی دچار تحولی عظیم شد ، لازم به ذکر است رومی ها سنگ مرمر را برای تزیین بنا مورد استفاده قرار می دادند و سنگ را آنقدر می تراشیدند و نازک می کردند که به شکل کاغذ دیواری می شد.

معماری رومی ‌وار

معماری رومی وار یا معماری رومانسک ، معماری اروپایی را در اواخر قرن ۱۰ تحت تاثیر قرار داد و و در انگلستان آن را با نام معماری نورمان می شناسند ، آثار این نوع معماری شامل دیوارهای ضخیم ، طاقهای گرد ، پایه ‌های مستحکم ، طاق های فنری برج ‌های بزرگ و دالان ‌های مزین شده می باشند ، در این سبک از معماری طراحی هر ساختمان منحصر به فرد است و نقشه ‌های معمولی و متقارن در آن کم تر به چشم می خورد ، جالب است بدانید سبگ گوتیک دنباله رو این سبک بوده ولی نمای کلی ساختمان های رومی وار ساده تر از ساختمان‌های گوتیک می باشند.

تاریخ معماری گوتیک

گوتیک را احتمالا می شناسید و می دانید که یکی از سبک‌ ها و دوره ‌های تاریخی معماری می باشد ، جالب است بدانید سبک گوتیک نوعی سبک مذهبی بوده که همیشه در خدمت کلیسا بوده و شروع آن بین سال ‌های ۱۱۳۷ و ۱۱۴۴ میلادی در جریان بازسازی کلیسای سنت دنیس فرانسه بوده است و یکی از سبک های معماری معمول اروپا تا اواسط قرن شانزدهم میلادی بود ، این سبک ما بین دو دوره رمانسک و رنسانس قرار دارد و جالب است بدانید که از آن به عنوان یک صفت منفی تا قبل از دوره مدرن گوتیک به کار می بردند تا جایی که فیلاریته به عنوان هنر فلاکت زده از آن یاد کرده است.

معماری رنسانس

به معماری اروپا در قرن های ۱۵ و ۱۶ میلادی که دوره رنسانس بود ، معماری رنسانس می گویند ، از جمله ویژگی های این معماری می توان به نوزایی عناصر فرهنگی روم و یونان باستان اشاره کرد ، معنوی لغوی رنسانس هم همان نوزایی است و همان طر که می دانید در این دوران بعد از قرون وسطی ، جنبش فرهنگی مهمی رخ داد که شروع دورانی از انقلاب علمی و اصلاحات مذهبی و پیشرفت هنری در اروپا بود.

این عصر را می توان دوران ‌گذار بین قرون وسطی و دوران جدید دانست ، در حقیقت موافقان با این دوران بر این باور بودند که باید به سوی سنت‌ های کلاسیک هنر روم و یونان بازگشت و جالب است بدانید موافقان این سبک ، مخالفان سبک گوتیک بودند و معتقد بودند که بار دیگر باید به سوی مؤلفه ‌های هنری روم و یونان باز گردند و آن عناصر را دوباره زنده کنند.

خوب است بدانید از واژه رنسانس برای اولین بار ، فرانسوی ‌ها در قرن ۱۶ میلادی استفاده کردند و شروع این دوره در قرن چهاردهم در شمال ایتالیا و شهر فلورانس بوده است و در قرن پانزدهم به شمال اروپا سرایت کرد و خوب است بدانید که این دوران در حقیقت یک تحول ۳۰۰ ساله می باشد که از ایتالیا شروع شد و در انگلستان پایان یافت.

تاریخ معماری باروک

معماری باروک یکی از سبک های معماری است که آغاز آن از کشور ایتالیا بوده است و به مرور زمان قسمت اعظم اروپا را به زیر پوشش خود درآورد بین قرن های ۱۷ و ۱۸ در بیشتر کشورهای لاتین گسترش پیدا کرد ، منتقدین قرن نوزدهم معماری باروک را نوعی معماری کلاسیک بی ‌ساختار و دارای تزئینات نمایشی زیاد و عجیب و غریب می دانند ، خوب است بدانید این سبک در فرانسه با سبک کلاسیک تلفیق شد و نتیجه آن شد پدیده معماری جدیدی به نام کاخ ورسای ، کاخ سن پیترزبورگ هم تحت تاثیر این کاخ با معماری باروک ساخته شد و امروزه در جای جای اروپا می توانید سبک باروک را مشاهده نمایید.

معماری روکوکو

آخرین دوره معماری باروک بین سال ‌های ۱۶۵۰ تا ۱۷۹۰ میلادی بود که مصادف شد با ظهور معماری روکوکو که در آن ساختمان ‌های زیبای سفید رنگی با منحنی ‌های زیبا ساخته شد و به وسیله کتیبه ‌ها و اشکال هندسی و انگوری شکلی مزین گشتند.

معماری نئوکلاسیک

این نوع معماری در حقیقت با الهام از سبک معماری دوره رنسانس و معماری کلاسیک بناهای جدیدی در بریتانیا ، ایالات متحده آمریکا و اروپا ایجاد شد و تا سال 1914 میلادی نیز ادامه یافت و در آن از جزئیات زیادی از معماری یونان و روم باستان هم استفاده شده است.

معماری آرت نیو یا هنر نو

سبک هنر نو در دوره کوتاهی از سال ‌های بین ۱۸۹۰ و ۱۹۱۴ میلادی ظهور کرد که در واقع هنری جدیدی در گرافیک و طراحی پارچه به شمار می رفت و جالب است بدانید این سبک هنری به معماری و طراحی داخلی هم رخنه کرد ، در این سبک ساخت بناها با استفاده از خطوط منحنی و کروی شکل صورت می گرفت.

معماری آرت دکو یا هنر تزئینی

این سبک از معماری در بین سال ‌های ۱۹۲۵ و ۱۹۳۷ به روی کار آمد که در آن از طراحی ‌های زیگزاگ و خطوط عمودی بسیاری استفاده می شد و جالب است بدانید بسیاری از طرح‌ های زمینه ‌ای که در این سبک مورد استفاده قرار گرفته اند ، الهام گرفته از مصر باستان می باشند.

معماری ویکتوریا یا سبک ویکتوریایی

این سبک در زمان حکومت ملکه ویکتوریا در عصر ویکتوریا رایج بوده است ، نظم و ترتیب و تزئینات از خصوصیات بارز این سبک می باشد ، این سبک که از آن به سبک ویکتورین هم یاد می شود یکی از سبک های معماری پرکار و لوکس و پر زرق و برق بوده است و این سبک را می توان دقیقا در نقطه مقابل سبک مینیمالیسم قرار داد.

تاریخ معماری مایا

خوب است بدانید معماری مایاها تا همین امروز از آن ها به یادگار مانده است و این سبک بیشتر شامل منازل شهری و روستایی ، کاخ‌ های شاهی و معابد و هرم ‌های مذهبی – عبادی و سامانه‌ های شهری مانند کانال ها و مخازن آب ، راه‌ های شهری و بین شهری می با‌شد ، خیابان ‌ها در این سبک از معماری معمولا سنگفرش بودند و جالب است بدانید مهندسان مایایی ابتدا نقشه شهر را طراحی می کردند و سپس نظر شاه را جویا می شدند.

ساختمان ‌های مذهبی در این سبک معمولا هرم مانند بودند و در ارتباط با مذهب و ایدئولوژی و همچنین گاهشماری مایایی بودند ، در این نوع معماری پلکان از جایگاه ویژه ‌ای برخوردار بودند و در تمامی آثار وجود دارند ، جالب است بدانید در این سبک برای ساخت نمای ساختمان از موزاییک و انواع رنگ استفاده و درون اتاق ها ، راهروها و همچنین نمای خارجی ساختمان نیز با نقوش و تصویرهای مختلف مزین می شد ، نمونه ای بارز از سبک مایا ، نمای خارجی ساختمان ‌های آمریکای مرکزی می باشد.

معماری مذهبی

در این معماری ساختمان ها را بر اساس نگرش مذهبی و ایدئولوژی مذهبی طراحی می کرده اند که معمولا شامل اماکن مذهبی از جمله آتشکده ها ، مساجد ، کلیساها ، معابد ، خانقاه ها و زیارتگاه ها می شوند ، معماری مذهبی را می توان زیر مجموعه ای از سبک‌ های معماری ایران دانست که به دوران قبل از اسلام و به ویژه دوران ساسانیان بر می گردد.

تاریخ معماری اسلامی

معماری اسلامی همان طور که از نامش معلوم است تحت تاثیر فرهنگ اسلامی ایجاد شده و ویژگی های مشخصی دارد ، این معماری در واقع شامل معماری گسترده ‌ای از جهان اسلام است ، معماری کشورهای اسلامی تحت تاثیر ایدئولوژی اسلام در طول دورانی معین قرار گرفته و از این رو ویژگی ‌های مشترکی بین آن ها وجود دارد ، هند ، افغانستان ، کشورهای آسیای میانه و قفقاز ، ایران ، عراق ، ترکیه ، سوریه ، مصر ، تونس ، الجزایر و مراکش از جمله کشورهای اسلامی هستند که این معماری همواره در آن ها رواج داشته‌ است ، گستره این نوع معماری از سال ‌های اولیه ظهور اسلام تا قبل از گستردگی عام معماری مدرن می باشد و این گستردگی در کشورهای مختلف ، متفاوت بوده است.

معماری مدرن

معماری مدرن نوعی جنبش در معماری است که در آن باید کارکرد با ایده‌ هایی ترکیب شود و مفاهیم و فرم ‌های تاریخی از آن حذف می شوند ، سبک های بین ‌المللی ، آرت دکو ، معماری آلی و سبک چمنزار از زیردسته های این نوع معماری هستند.

سبک بین ‌المللی

همان طور که گفتیم سبک بین ‌المللی یکی از زیر مجموعه های معماری مدرن است و در بین سال های 1920 تا 1930 در اروپا و آمریکا پایه‌ گذاری شد ، این سبک در حقیقت ویژگی ‌های مدرنیسم را در سرتاسر جهان بر اساس ویژگی‌ های مشترک ، شناسایی و تعریف و طبقه ‌بندی ‌کرد و در نتیجه تمرکز بیشتری بر ویژگی ‌های سبک‌ شناسی هنر مدرن ایجاد می نمود.

معماری پست‌ مدرن

معماری پست‌ مدرن در واقع جدیدترین نوع معماری به سبک های بین ‌المللی و معماری مدرن است و خوب است بدانید این سبک از دهه 80 میلادی به بعد به روی دور افتاد و آن را می توان مؤلفه ‌ای از جنبش پسانوگرایی دانست که پیرایش و تزیین را به میان می ‌آورد و در آن از رنگ‌ های زرق و برق ‌دار و آرایه ‌های نامتجانس استفاده می شود.

جالب است بدانید در این سبک از مفاهیم فاضلانه استفاده نمی شود و به جای آن از جزئیات و نمادهای صرفا زیبا ، مقیاس‌ های متناقض ، روابط هندسی دلخواه و طعنه و ابهام در فرم ها بهره گیری می شود ، همان طور که گفتیم این سبک جدیدترین سبک معماری است و می توان آن را ترکیبی از سبک های مدرنیسم و کلاسیک دانست.