اصول معماری و طراحی برای افراد کم شنوا

در این مطلب از خانه معماری قصد داریم به اصول معماری و طراحی برای افراد کم شنوا و این که آیا معماری و طراحی داخلی می تواند به ارتقای این تجربه کمک کند، خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

خوب است بدانید کاهش شنوایی همیشه مادرزادی نیست و این اتفاق برای همه انسان ها به مرور زمان رخ می دهد. سازمان بهداشت جهانی گزارش داده که تقریباً یک سوم از افرادی که بالای 65 سال دارند، دچار کم شنوایی هستند. البته کاهش شنوایی از یک نرش خاص، یک تفاوت است نه یک ناتوانی. با این که خواسته های فضایی افرادی که دچار اختلالات شنوایی هستند به اندازه فضاهای افراد کم بینا یا نابینا و یا معلولین حرکتی، مورد توجه قرار نمی گیرد، ولی با کاهش قدرت شنوایی، این افراد روش خاصی از محیط اطراف را تجربه می کنند.

نحوه انجام طراحی فراگیر برای افراد کم شنوا

طبق گزارشی که سازمان بهداشت جهانی ارائه داده است ، تقریباً 5٪ از جمعیت جهان مبتلا به “ناتوانی در شنوایی” هستند. این ناتوانی به دو نوع جزئی و حاد تقسیم می شود. در ادامه به بررسی روش ها و ابعاد مختلف معماری و طراحی برای افراد کم شنوا می پردازیم:

اختلافاتی که برنامه ریزی هر فضایی به طور خاص و جداگانه نیاز دارند، اولین مسئله ای است که در این مورد باید مورد توجه قرار گیرد؛ همان طور که می دانید طراحی داخلی یک خانه و فضای داخلی یک بیمارستان بدون این که موانع استفاده کنندگان از آن در نظر گرفته نشود، یکسان نیست. همچنین روابط ، ابعاد و سیرکولاسیون درون هر فضا و البته حجم و هدف اصوات متفاوت است. به طور کلی در طراحی فضاها باید چندین ملاحظه کلی را مورد توجه قرار داد:

چیدمان و دید داخلی

افرادی که از اختلالات کم شنوایی رنج می برند برای برقراری ارتباط از روش های مختلفی از جمله: زبان نوشتاری ، وسایل کمکی ، زبان اشاره یا صحبت دهانی و لب خوانی استفاده می کنند. ولی تنها یک سوم از کلمات گفتاری با گفتار خوانی قابل درک است. از این رو، باید شرایط مکانی برای برقراری ارتباط موثر از طریق روش های فوق الذکر را ایجاد کرد. به طوری که افراد همواره قادر باشند به راحتی با یکدیگر روبرو شوند و در هنگام گفتگو نیازی به تغییر مکان و حالت نداشته باشند.

برای این منظور باید توزیع گسترده یا دایره ای جایگزین خطی برای فضاهای بیش از 4 نفر شود. بدین ترتیب یک کانال ارتباطی باز تسهیل می شود و همه افرادی که در فضا هستند قادر به دیدن یکدیگر خواهند بود. برای سازماندهی اتاق هایی که چنین مشخصاتی دارند، بهتر است از بخش بندی و مبلمان سیار استفاده کرد. همچنین ایجاد یک مسیر حرکتی به این افراد امکان نگاه کردن به یکدیگر را هنگام راه رفتن می دهد. لازم به ذکر است مسیر حرکتی باید طوری طراحی شود که افراد با خیال راحت از فضا عبور کنند. برای این منظور المان هایی از قبیل: رمپ ها ، درب های اتوماتیک ، عناصر امنیتی گرافیکی و نشانه ها می تواند بسیار مفید و کمک کننده باشد.

نور و فضاهای چند حسی

نور یکی از فاکتورهای اساسی است که باید در معماری و طراحی برای افراد کم شنوا مورد توجه قرار گیرد. چرا که علاوه بر ایجاد اطمینان، در ارتباطات افراد کم شنوا نیز نقشی اساسی ایفا می کند. استفاده از رنگ های متضاد با رنگ پوست، این امکان را ایجاد می کند تا افراد کم شنوا حالت چهره و حرکات دست را بهتر درک کنند.برای اطمینان از دید واضح می توان از نور طبیعی یا مصنوعی استفاده کرد، ولی در عین حال باید نورپردازی به گونه ای باشد که مانع از تابش خیره کننده گردد. نحوه قرارگیری پنجره ها باید با نور داخلی و متناسب با شیشه و آینه ها صورت گیرد. از آینه ها برای حفظ کنترل بصری بیشتر محیط در صورتی که منجر به سردرگمی نشود، نیز توصیه می شود.

حتما شنیده اید که با از دست رفتن یکی از حواس پنجگانه، حواس دیگر در فرد قوی تر می شوند. در مورد افرادی که دچار ناتوانی در شنوایی می شوند نیز چنین است. به همین دلیل رنگ ها ، سایه ها و حتی لرزش ها برای درک بهتر می تواند به این افراد کمک کند تا نسبت به محیط اطراف خود هوشیار باشند. توجه داشته باشید، تجربه فضا همه حواس را در بر می گیرد و با استفاده از طراحی چند حسی، کاربران زیادی را می توان راضی کرد. تاکتیک های طراحی چند حسی امروزه در نمایشگاه ها و تاسیسات هنری مورد بررسی قرار می گیرند و امیدواریم که این تاکتیک ها به فضاهای عمومی دیر و همچنین به فضاهای خصوصی و خانه های افراد نیز راه یابد.

بهبود و بهینه سازی صوتی

خوب است بدانید سر و صدا، یکی از دلایل جدی کاهش شنوایی محسوب می شود و همچنین عامل مهمی در بر هم زدن رفاه حال افراد با سطح شنوایی پایین نیز می باشد. درک صدا برای افراد کم شنوا به گونه ای است که برایشان ممکن است سردرگمی و حواس پرتی ایجاد کند. مخصوصا کسانی که از سمعک استفاده می کنند. زمانی که امواج صوتی و منعکس شده، طنینی را توسط سطوح سخت ایجاد می کنند، باعث انحراف شده و برای این افراد دردناک خواهد بود. برای بهبود و بهینه سازی صوتی باید اصول اساسی صوتی را رعایت کرد. برای این منظور باید آکوستیک فضاهای داخلی با شناسایی سطح جذب مواد اطراف را بهبود بخشید یا منابع صوتی را به طور صحیح توزیع کرد.

استفاده از فناوری های جدید، اشیاء و مواد

جایگزین کردن راهکارهای ساده با راه حل های خاص برای دستیابی به فرهنگ طراحی فراگیر بسیار مهم است و منجر به کاهش چشمگیر هزینه پایه پروژه نیز می گردد. در نظر گرفتن خصوصیات مواد جاذب و بازتابنده برای کاهش شدت صوتی که از یک فضا به فضای دیگر منتقل می شود، به خودی خود یکی از این راه حل های ساده است. همچنین تأثیر متریال ها در استفاده روزمره را نیز می توانید در نظر بگیرید. برای مثال: از سطوح بیش از حد روشن در متریال های موجود در کف و مبلمان استفاده نکنید، چرا که ایجاد سر و صدا در تماس یا انتقال ارتعاشات را به همراه دارد.

استفاده از متریال روکش دار ، اشیا و فناوری های جدید که باعث راحتی بیشتر فضا هستند، در معماری و طراحی برای افراد کم شنوا توصیه می شود. امروزه انسان ها در شهرها از طریق سر و صدا – بوق، زنگ ، آژیرها ارتباط برقرار می کنند و همه این ها آلودگی صوتی محسوب شده و راحتی را مختل می کند. جایگزین کردن علائم بصری مانند هشدارهای نور یا دیجیتال ، یا ارتباط کتبی از طریق تابلوهای سفید یا کدهای رنگی با وسایل ارتباط صوتی، نمونه دیگری از راهکارهای ساده است که می تواند ارتباطات روزمره را به راحتی و بدون ایجاد سر و صداشکل دهد. با پیشرفت تکنولوژی، فناوری های جدیدی ایجاد شده که قادر به تبدیل کردن صدا به تجربیات پیچیده تر به تصاویر و ارتعاشات و یا ترجمه با رنگ برنامه هایی که صدای محیط را تشخیص می دهند یا هشدارها هستند.