معرفی نکات مهم پی کنی و اجرای فونداسیون در ساخت و ساز

در این مطلب از خانه معماری قصد داریم به معرفی نکات مهم پی کنی و اجرای فونداسیون در ساخت و ساز بپردازیم. با ما همراه باشید.

نکات مهم پی کنی و اجرای فونداسیون

پی کنی و اجرای فونداسیون یکی از مهم ترین مراحل در ساخت و ساز و همچنین موضوع مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان است و شامل مسائل اجرایی زیادی می باشد. در این بخش مهم ترین نکات موجود در این مرحله را مورد بررسی قرار می دهیم. ولی برای دانستن نکات بیشتر می توانید به مبحث هفتم مراجعه نمایید.

ابعاد بر و کف زمین را با پروانه ساختمانی و نقشه های مصوب تطبیق دهید

یکی از مهم ترین نکات در مرحله پی کنی و فونداسیون، تطابق ابعاد بر و کف زمین با پروانه ساختمانی و همچنین نقشه های مصوب است. در صورتی که این ها با یکدیگر تطبیق نداشته باشند، این مغایرت باید قبل از اجرا کشف و به شهرداری گزارش شود و عملیات نیز باید تا رفع مغایرت متوقف گردد. درصورت عدم گزارش دهی به شهرداری و توفق عملیات اجرای فونداسیون و ساخت و ساز، ملک مشمول تغییر نقشه اجباری یا جریمه خواهد شد. در صورتی که مالک شکایت نماید، مامور بازدید بر و کف زمین و همچنین مجری پروژه به عنوان مقصر شناخته خواهند شد.

چاه های قدیمی را با مصالح مناسب پر کنید

قبل از عملیات تخریب یا گودبرداری در صورت وجود چاه های قدیمی باید آن ها را با استفاده از مصالح مناسب پر کرد. در غیر این صورت در مراحل بعدی اجرا در اثر وزن سازه، ساختمان دچار نشت و آسیب های جدی می شود. تا جایی که حتی نمای ساختمان را نیز تحت تاثیر قرار داده و دچار ترک سراسری می شود. توجه داشته باشید، برخی از چاه های قدیمی موجود به صورت مخفی هستند. از این رو باید با دقت مورد بررسی قرار گیرند. برای این منظور می توان از ساکنین قدیمی ساختمان پرس و جو کرد. برخی از چاه ها در مرز دیواره گود حفر شده اند و دهانه برخی دیگر کمی پایین تر از کف گود برداری است.

میزان گود برداری باید به درستی تخمین زده شود

در صورتی که گودبرداری بیش از میزان نیاز انجام شود، هزینه های بیشتری در خاک برداری و حمل آن را به همراه دارد. علاوه بر این در مراحل بعدی اجرا مشکلات و هزینه های اضافی دیگری را نیز به بار می آورد. عدم توجه به این مساله مشکلاتی از قبیل: افزایش ارتفاع سقف زیرزمین از حد مجاز که نیاز به خاک ریزی مجدد یا اجرای سقف کاذب را ایجاد می کند و در نهایت هزینه های اضافی، به هم خوردن شیب شمشیری راه پله و نامنظم شدن تعداد یا ارتفاع پله ها و نمود ظاهری بد، امکان سرگیر شدن تیر ها را به همراه دارد. تیر سرگیر، تیری است که حداقل ارتفاع از زیر آن تا کف تمام شده برای عبور انسان و ماشین مطابق آیین نامه به ترتیب ۲٫۰۵ متر و ۱٫۸۰ متر می باشد.

در صورت افزایش میزان گودبرداری بیش از حد مجاز، شیب رمپ نیز بیش از حد مجاز افزایش می یابد. توجه داشته باشید، حداکثر شیب رمپ مجاز مطابق آیین نامه ۱۵% و در موارد خاص با موافقت شورای معماری شهرداری منطقه تا ۱۸% است. عدم رعایت این مسئله، هزینه های اضافی جبران ناپذیری را به همراه دارد و یک فاجعه به شمار می رود. چرا که کلیه پارکینگ ها در آن طبقه باید حذف شوند. البته این در صورتی است که تیر سرگیر یا رمپ با شیب زیاد در ورودی پارکینگ قرار داشته باشند. در برخی موارد سرگیر بودن تیر ها یا شیب رمپ ها در نقشه های طراحی درست محاسبه نشده و در این موارد، مجری پروژه باید نقشه ها را به درستی بررسی کرده و در صورت نیاز آن ها را برای اصلاح ارائه دهد.

نکته

تکمیل رمپ ها و ورودی های پارکینگ معمولاً در مراحل انتهایی اجرای ساختمان انجام می شود و مجری در مراحل آخر به وجود این مشکلات پی می برد و این خیلی دیر است. برای رفع این مشکلات نیز باید هزینه های گزافی صرف شود. در صورت گودبرداری کم تر از میزان لازم نیز مشکلاتی به وجود می آید که عبارتند از: ایجاد اختلاف تراز قابل توجه بین طبقه همکف و تراز زمین که این اختلاف تراز نیاز به اجرای پله برای ورودی واحد ایجاد کند. اگر در نقشه این موضوع پیش بینی نشود، در ساختمان های جنوبی پله باید از گذر احداث شود و این کار خلاف ضوابط شهرداری است. در مواردی که این اختلاف تراز زیاد باشد، جک معلول ضروری است.

تخمین نادرست میزان گودبرداری همچنین باعث می شود تا ارتفاع تمام شده ساختمان از مقداری که در نقشه محاسباتی و میزانی که شهرداری با توجه به تعداد طبقات محدود کرده، بیشتر شود. از آن جایی که ارتفاع نقش کلیدی در محاسبه دوره تناوب سازه و مقدار بار زلزله دارد و افزایش ارتفاع موجب تغییر در مقدار آن می شود، این موضوع بسیار اهمیت دارد. در صورتی که ارتفاع افزایش یابد، منجر به افزایش ارتفاع آن از ۱۸ متر شده که در این صورت تحلیل دینامیکی برای محاسبه بار زلزله ضروری است.

سطح اشغال در پی کنی و درز انقطاع در ستون ها باید رعایت شود

در مرحله پی کنی باید سطح اشغال به ویژه در مجاورت معبر رعایت شود. توجه داشته باشید، رعایت عرض معبر بر ابعاد ملک مقدم بوده و اولویت دارد. برای این منظور، فونداسیون باید حتما قبل از عملیات بتن ریزی چک و بررسی شود و ریشه ستون ها در اسکلت بتنی یا صفحه ستون در اسکلت فلزی با نقشه تطبیق یابد. اجرای صفحه ستون ها یا بیس پلیت ها در مجاورت معبر باید به گونه ای باشد که بعد از اجرای ستون ها با احتساب ضخامت مورد نیاز برای نما کاری بر تمام شده ساختمان، عرض گذر حفظ شده و باد با ساختمان های مجاور باشد.

متاسفانه در نقشه های پروژه های معمولی این موضوع در نظر گرفته نمی شود و مجری باید موقع اجرا آن را مد نظر قرار دهد. عدم توجه به این موضوع در نهایت منجر به تخریب توسط شهرداری حتی پس از اجرای ستون های سقف اول خواهد شد. بنابراین ناظر پروژه باید در صورت مشاهده چنین موردی به شهرداری گزارش داده تا اقدام مقتضی از سوی شهرداری صورت گرفته و از مقصر شناخته شدن خود جلوگیری به عمل آورد و همچنین از خسارات احتمالی نیز کاسته می شود.

در اجرای فونداسیون و مرحله پی کنی امکان این که درز انقطاع و سطح اشغال از سمت حیاط رعایت نشود، وجود دارد. بدین معنی که فونداسیون از مجاورین به صورت لب به لب و از سمت حیاط نیمی از عرض فونداسیون در محدوده حیاط اجرا شود. ولی در اجرای ریشه ستون ها یا بیس پلیت ها باید این مسائل با دقت کافی رعایت شود.