انواع مصالح سفت کاری ساختمان

در این مطلب از خانه معماری قصد داریم به معرفی و بررسی انواع مصالح سفت کاری ساختمان بپردازیم. با ما همراه باشید.

معرفی انواع مصالح سفت کاری ساختمان

آجر و بلوک

آجر نوعی سنگ است که به دست بشر ساخته شده و بسته به مواد اولیه و خصوصیات آن در انواع مختلف وجود دارد. انواع آجر عبارتند از: آجر رسی، آجر نسوز و ماسه آهکی و آجر لعابی.

آجر رسی که یکی ازا نواع آجر است به صورت توپر یا توخالی تولید می شود نوع توخالی دارای وزن کمی است و در مکان هایی که نیازی به مقاومت زیاد نیست، مانند سقف ها و دیوارهای جداکننده مورد استفاده قرار می گیرد. از آنجایی که هوا در سوراخ های این نوع آجر محبوس است، از آن می توان به عنوان عایق حرارتی و صوتی نیز استفاده کرد. آجر رسی را در دیوار باربر و دیوار غیر باربر و همچنین در طاق زنی و کرسی چینی به کار می برند. ابعاد آجر رسی ۲۳*۱۱*۵ یا ۲۱*۱۰*۵ می باشد و طول آجر باید برابر با دو برابر عرض به علاوه یک سانتی متر باشد.

آجر ماسه آهکی از ترکیب آهک و ماسه سیلیسی تحت فشار و حرارت به دست می آید و ابعاد آن مانند آجر رسی است. آجر ماسه آهکی را در دیوارچینی، طاق زنی و نما سازی ساختمان مورد استفاده قرار می دهند. آجر نسوز نوعی آجر است که تا دمای معینی در مقابل حرارت مقاومت می کند و نمی سوزد. از آجرهای نسوز در نقاطی از سازه که دارای حرارت بالایی هستند، استفاده می شود. آجر لعابی همان آجر معمولی است که سطح آن لعاب کاری شده است. این آجر مقاومت زیادی در مقابل رطوبت و مواد شیمیایی دارد و لعاب روی آن سطحی صیقلی و زیبا روی آجر ایجاد می کند.

نکته

استفاده از آجرها در عملیات سفت کاری ساختمان به اشکال متفاوتی است: آجر کلوک، نیمه، تمام، لایی، سه قدی، کلاغ پر و قلمدانی. توجه داشته باشید در جاهایی که نمی توان از آجر کامل استفاده کرد، استفاده از آجرهای تکه مانند سه قدی، نیمه و کلوک مجاز است.

بلوک ها یکی دیگر از مصالح سفت کاری ساختمان هستند که در انواع مختلفی از قبیل: بلوک های بتنی یا سیمانی، سفالی و یونولیتی تولید می شوند. بلوک سفالی در دیوارهای تیغه یا جداگر و سقف های تیرچه و بلوک مورد استفاده قرار می گیرد. بلوک یونولیتی هم در سقف های تیرچه و بلوک کاربرد دارد. بلوک بتنی در مقایسه با بلوک های سفالی و یونولیتی سنگین تر است و بلوک های یونولیتی سبک تر از بلوک های سفالی هستند. در صنعت ساختمان سازی همواره توصیه به استفاده از مصالحی می شود که در حین سبک بودن، مقاوم هم باشند. چون هر چقدر وزن سازه کمتر باشد، به دنبال آن تاثیرات نیروی زلزله به ساختمان نیز کاهش می یابد.

مصالح سفت کاری ساختمان: گچ، آهک و انواع ملات

گچ به عنوان مواد چسبنده و به صورت ملات گچ و خاک در عملیات های سفت کاری، دیوارچینی، تثبیت کردن شمشه ها و در اجرای سقف طاق ضربی استفاده می شود. گچ دستی خیلی زود خود را می گیرد. از این رو برای تثبیت شمشه ها در دیوارچینی و یا نصب چهارچوب در و پنجره مورد استفاده قرار می گیرد. توجه داشته باشید گچ نباید در مجاورت آهن یا فلزات دیگر باشد. البته فلزاتی که با ضد زنگ پوشش داده نشده اند.

آهک نیز ماده ای چسباننده است که در کارخانه تولید می شود و با عنوان آهک ساختمانی یا آهک زنده شناخته می شود. آهک زنده برای تبدیل شدن به آهک شکفته باید قبل از مصرف با آب ترکیب شود .

نکته

برای شکفته کردن آهک چندین روش وجود دارد که شکفتن به روش خشک را برای شما توضیح می دهیم: در این روش آهک زنده را به ضخامت حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتر در زمین تمیزی قرار دهید و روی آن آب پاشی کنید و به هم بزنید. یک لایه دیگر را روی آن به همان ضخامت ریخته و مراحله قبل را تکرار کنید. این عمل را تا جایی که تپه ای به ارتفاع حدود یک متر برسید، تکرار کنید و ادامه دهید. روی آهک موجود را باید با آجر بپوشانید و روی آجرها را گل اندود کنید. بدین ترتیب بخار آب با فشار ایجاد شده، باعث شکفتن آهک می شود.

از آهک شکفته در ساخت ملات ها و ساخت شفته در اجرای شالوده و همچنین در تولید سیمان و آجر ماسه آهکی استفاده می شود. توجه داشته باشید آهک باید در جایی مصرف شود که هوا دارای نم است. در غیر اینصورت باید حداقل ۲۸ روز آن را نمناک نگه دارید.

ملات ها در انواع گوناگونی وجود دارند. برای آشنایی با انواع ملات که یکی دیگر از مصالح سفت کاری ساختمان است، می توانید به مطلب معرفی انواع ملات و آشنایی با نکات اجرایی آن مراجعه نمایید.

سیمان

سیمان یکی از مصالح ساختمانی بسیار مهم است که بخش عمده مواد اولیه آن را آهک تشکیل می دهد. سیمان به عنوان چسبنده مصالح سنگی در ملات و بتن کاربرد دارد و در مصرف آن باید دقت کرد. چرا که مصرف زیاد سیمان منجر به مقاومت ملات یا بتن نمی شود و ترک در ملات و بتن را به همراه خواهد داشت.

سیمان در انواع مختلفی تولید می شود: سیمان پرتلند پنج گانه، سیمان سفید و رنگی و سیمان بنایی. سیمان سفید را برای نماسازی و ساختن آجرهای موزائیک و کارهای زینتی مورد استفاده قرار می دهند. سیمان رنگی از افزودن مواد رنگی معدنی بی اثر شیمیایی به سیمان پرتلند معمولی یا سیمان سفید تولید می شود. سیمان پرتلند معمولی را برای ساخت سیمان های پرتلند رنگی قرمز، قهوه ای و سیاه و همچنین ساخت سیمان های به رنگ دیگر از سیمان سفید مورد استفاده قرار می دهند. سیمان رنگی نیز برای نماسازی و ساخت موزائیک و کارهای زینتی به کار می رود. از سیمان بنایی در بتن و بتن آرمه استفاده نمی شود و با این سیمان تنها ملات و مانند آن ساخته می شود.

سیمان پرتلند پنج گانه چیست؟

از آنجایی که رنگ سیمان پرتلند شباهت زیادی با سنگ های جزیره پرتلند در انگلستان دارد، نام آن جزیره را بر این سیمان گذاشته اند. این سیمان دارای 5 نوع یا تیپ است: تیپ یک، دو، سه، چهار و پنج که در کارهای سفت کاری معمولاً از تیپ یک آن استفاده می شود. سیمان پرتلند نوع یک یا همان سیمان معمولی در کارهای معمول مانند ساختمان های بتنی معمولی، کف سازی، تولید موزائیک ها و اجرای کانال کشی استفاده می شود. سیمان پرتلند نوع دو نسبت به نوع یک دارای حرارت کمتری است و ضد سولفات می باشد که در سازه های نسبتا حجیم، پایه های پل و دیوارهای حائل مورد استفاده قرار می گیرد.

سیمان پرتلند نوع سه زودگیر است و از مقاومت اولیه بالایی برخوردار می باشدو حرارت زایی این نوع سیمان در مقایه با تیپ یک بیشتر است. از این رو از این سیمان می توان در هوای سرد نیز استفاده نمود. سیمان پرتلند تیپ سه را در جایی که بخواهند زودتر از موعد مقرر از ساختمان بهره برداری کنند یا قالب برداری شود نیز مورد استفاده قرار می گیرد. سیمان پرتلند نوع چهار یکی ازا نواع سیمان های دیرگیر با حرارت زایی کمتر است که از آن در بتن ریزی های حجیم مانند بتن ریزی سد استفاده می شود. سیمان پرتلند تیپ پنج یا سیمان ضد سولفات در در زمین های سولفات دار و سازه های دریایی مورد استفاده قرار می گیرد.

مصالح سنگی و آب

مصالح سنگی همان شن و ماسه است که در بتن استفاده می شوند و از ماسه برای تهیه ملات استفاده می شود. این مصالح به عنوان تحمل کننده بارهای وارده عمل کرده که توسط سیمان و یا سایر چسباننده ها به یکدیگر متصل می شوند. جالب است بدانید، مصالح سنگی حداکثر حجم بتن یا ملات را به خود اختصاص می دهد. به گونه ای که حجم آن در بتن حدود ¾ حجم بتن می باشد. این مصالح سنگی باد قبل از مصرف حتماً شستشو داده شوند تا مواد ریزدانه آن از بین برود. مصالح سنگی تیزگوشه با ایجاد درگیری بیشتر دانه های سنگی به یکدیگر، مقاومت بتن یا ملات را افزایش می دهد.

آبی که در بتن یا ملات مصرف می شود باید صاف و تمیز باشد. این آب باید عاری از مواد زیان آور در بتن باشد. برای مثال آب حاوی خزه مناسب ساخت بتن و ملات نیست. به یاد داشته باشید آب گل آلود نیز قبل از مصرف باید حتماً تصفیه شود. به عبارتی بهترین نوع آب برای تهیه بتن و ملات، آب آشامیدنی است.