معرفی انواع ملات و آشنایی با نکات اجرایی آن

در این مطلب از خانه معماری قصد داریم به معرفی انواع ملات و آشنایی با نکات اجرایی آن بپردازیم. با ما همراه باشید.

ملات چیست؟

ملات یک ماده ‌خمیری شکل است که قطعات مصالح بنایی را توسط آن به یکدیگر می چسبانند.‌ ملات در حقیقت بستری برای توزیع بار و ‌ اندودکاری سطوح داخلی و خارجی ساختمان و بندکشی نماها را تامین می کند. ملات‌ها متشکل از یک جسم چسباننده و یک ماده پرکننده ریزدانه هستند. استفاده از مواد پرکننده برای کاهش هزینه و کاهش جمع شدگی انواع ملات می باشد. انواع گیرش ملات به دو دسته هوایی و آبی تقسیم می شود. انواع ملات عبارتند از: ملات گل و کاهگل، ملات گل آهک، ملات ساروج و ملات گچ، ملات ماسه سیمان و همچنین ملات‌های قیری.

انواع ملات: ملات ماسه سیمان 

ملات ماسه و سیمان یکی از انواع ملات آبی است که برای چسباندن اجزا ساختمانی و درزگیری و پوشش سطوح استفاده می شود. این ملات متداول ترین و در حقیقت کار آمدترین نوع ملات به شمار می رود که در تمام قسمت‌های ساختمان کاربرد دارد. برای مثال از این ملات می توان در آجرکاری، سیمان کاری، کاشی کاری و سایر موارد استفاده کرد. مواد تشکیل دهنده ملات ماسه سیمان، ماسه و سیمان و آب است. در موارد درزگیری، ماسه بادی و سایر موارد از ماسه شسته نیز می توان استفاده کرد. توجه داشته باشید، میزان مصرف سیمان در ملات باید بین ۳۰۰ الی ۶۰۰ کیلوگرم در متر مکعب باشد. میزان خاک موجود در ماسه نیز باید از ۵٪ حجمی کمتر باشد.

سطح مخصوص ماسه به دلیل ریزی دانه بیشتر از سطح مخصوص شن و ماسه است و سیمان باید به صورت نازکی دور تمام دانه ها قرار گیرد که منجر به چسبندگی آن‌ها به یکدیگر گردد. در کارگاه ها نسبت اختلاط ماسه به سیمان معمولاً ۵ به ۱ در نظر گرفته می شود و حجمی که درست می باید حداکثر ظرف ۲ ساعت مورد استفاده قرار گیرد. اگر ملات با دست ساخته می شود، قبل از این که اختلاط ماسه و سیمان با آب صورت گیرد، ابتدا ۲ بار سیمان و ماسه را باید با بیل زیر و رو کرد. در صورتی که پس از اختلاط با آب، رنگ سبز یکنواخت مشاهده شود، بدین معنی است که پراکندگی مناسبی در ملات ایجاد شده است.

نکته

از ایجاد آبخوره در ساخت دستی ملات باید جلوگیری به عمل آید. چون در صورت تولید آخوره، سیمان و دانه های سبک و ریز ماسه به همراه آب به بخش های زیرین ملات انتقال یافته و این موضوع باعث می شود تا پراکندگی مناسب به وجود نیاید. همچنین لازم است بدانید ماسه شکسته یا ماسه رودخانه‌ای کاملاً شسته در ملات ماسه سیمان استفاده می‌شود. لازم به ذکر است، مقدار سیمانی که در ملات استفاده می شود از سیمان مصرفی در بتن بیشتر است.

نکاتی برای انتخاب ملات برای کار در فصول مختلف سال

ملات‌های ماسه سیمان و باتارد در فصول سرد سال به راحتی قابل استفاده اند. توجه داشته باشیدنسبت ملات ماسه سیمان مناسب ۱:۳ و باتارد ۱:۱:۶ می باشد. برای این که از یخ زدگی ملات جلوگیری شود، نباید از کلرور کلسیم یا مواد حاوی آن استفاده شود‌. به عبارتی کلرور کلسیم در ملات منجر به زنگزدگی قطعات فلزی کار گذاشته و همچنین شوره زدگی آجرکاری می‌شود‌. اضافه کردن مواد حباب ساز هوا به ملات روشی ایده آل برای جلوگیری از یخ زدگی است.

این روش کارآیی از مقدار سیمان ملات را کاهش نمی دهد. در این حالت نسبت سیمان به ماسه ۱:۵ تا ۱:۶ می باشد. حباب‌های هوایی که در ملات وجود دارند‌، منجر به کاهش صدمات ناشی از افزایش حجم آب ملات در موقع یخ زدن می شود. توجه داشته باشی، گرفتن ملات در هوای سرد به کندی صورت می گیرد. به گونه ای که در دمای ۰ تا ۵ درجه سلسیوس‌، مدت گرفتن ۲ برابر و از ۵ تا ۱۰ درجه 1.5 برابر می‌شود.

در فصول گرم سال، آب ملات مادامی که با مصالح بنایی تماس پیدا می کند جذب و کشیده می ‌شود و روند جذب آب به نوع مصالح بنایی بستگی دارد و متغیر است‌. قابلیت کاربرد ملات در ماه های گرم سال به دلیل از دست رفتن مقدار زیادی آب کاهش پیدا می کند. در اختلاط متعادل ، کیفیت و احتباس آب سیمان باید از نظر محتوای مایع و شرایط آب و هوایی در نظر گرفته شود. در بعضی موارد ، استفاده از احتباس آب ، محدودیت ها و استفاده از مواد افزودنی ممکن است توصیه شود و باید با احتیاط انجام شود.