انواع پوشش‌های کاذب و جدا کننده و نحوه اجرای آنها

در این مطلب از خانه معماری می خواهیم به معرفی انواع پوشش‌های کاذب و جدا کننده و نحوه اجرای آنها بپردازیم. با ما همراه باشید. قبل از معرفی انواع پوشش‌های کاذب و جدا کننده ‌ها باید این موضوع را بدانید که این دو مقوله از ماهیت جداگانه‌ای برخوردارند. از مهم ترین پوشش‌های کاذب می توان به : سقف‌های کاذب و کف‌های کاذب اشاره کرد. مهمترین جدا کننده‌ها عبارتند از: دیوارهای جدا کننده با آجر توپر، دیوارهای ساخته شده با آجر توخالی سفالی یا بلوک‌های سیمانی و دیوارهای ساخته شده با قطعات پیش ساخته گچی.

انواع پوشش‌های کاذب و جدا کننده: سقف و کف کاذب

سقف کاذب به سقفی اطلاق می شود که به اسکلت ساختمان متصل است و بار آن به سازه اصلی ساختمان وارد می‌شود و بین سقف مذکور و قسمت زیرین سازه اصلی‌، یک فضای خالی ایجاد می شود. سقف های کاذب، صاف یا در اشکال مختلف ساخته می شوند‌.‌ سقف کاذب باید با مصالح سبک ساخته شود. همچنین قاب بندی آن باید به نحو مناسبی به اسکلت و کلاف بندی ساختمان متصل شود تا ضربه تکان‌های ناشی از زلزله در آنها منجر به خرابی دیوارهای مجاور نشود. کف کاذب نیز به کفی گفته می شود که در سالن‌ها، مراکز کامپیوتر و مخابرات، اطاق‌های فرمان، برج مراقبت، دیسپاچینگ‌، ماهواره، رادار و موارد دیگر از آن استفاده می شود و باید متناسب با مشخصات خصوصی هر پروژه اجرا گردد.

انواع سقف کاذب و دلایل استفاده از آن

مهمترین این دلایل عبارتند از: ایجاد رویه‌ای برای پوشش قسمت زیرین سقف ساختمان و همچنین ایجاد فضایی برای جاسازی تأسیسات و تجهیزات سبک وزن. بهبود عایق‌بندی صوتی یا حرارتی سقف هر طبقه از ساختمان و حفاظت از اسکلت ساختمان و بخصوص اسکلت‌های فولادی در برابر حریق. ایجاد امکاناتی برای کنترل صوت و جذب آن و همچنین ایجاد سقفی کوتاه‌تر برای فضاهای داخلی ساختمان. مهمترین سقف‌های کاذب را از لحاظ پوشش عبارتند از: سقف کاذب با رابیتس و اندود، سقف کاذب از نی فشرده شده یا کانتکس، سقف کاذب با لمبه آلومینیوم، سقف کاذب با لمبه چوبی، سقف کاذب با قطعات پیش ساخته گچی، سقف کاذب با ورق‌های آزبست و سیمان صاف و همچنین سقف کاذب با انواع آکوستیک.

در مورد اجرای سقف‌های کاذب باید این نکته را بدانید که : سقف‌های کاذب متشکل از آویزهای فلزی قائم، پروفیل‌های اصلی افقی و همچنین پروفیل‌های فرعی افقی و پوشش زیرین هستند. سقف کاذب می‌تواند از یک نوع مصالح مانند لمبه چوبی یا دو نوع مختلف مانند رابیتس و اندود گچ ساخته شود. آویزهای موجود در سقف‌های با اسکلت فلزی اعم از خرپا، طاق ضربی و غیره به سازه اصلی ساختمان متصل می‌شوند. ولی در سقف‌های بتن آرمه باید در موقع بتن ریزی پیش بینی‌های لازم برای جاگذاری آویزها انجام شود. اگر هنگام بتن ریزی آویزهای قائم تعبیه نشوند، از چکش‌های فشنگی برای نصب آویزها می توان استفاده نمود. برای این کار نحوه عمل و نوع فشنگ مورد استفاده باید ابتدا به تصویب دستگاه نظارت برسد.

نکاتی درباره آویزهای پیش بینی شده

برای آویزهای قائم می‌توان از مصالحی از قبیل: میلگردهای فولادی یا همان آرماتور به قطر حداقل ۶ میلیمتر، سیم‌های فولادی گالوانیزه با قطر حداقل 1.3 میلیمتر، تسمه‌های فولادی زنگ نزن با سطح مقطع حداقل ۱۰ میلیمترمربع و ضخامت حداقل 1.5 میلیمتر. در صورتی که آویزهای فلزی دیگری جایگزین آویزهای مذکور شوند، این آویزها از لحاظ مقاومت و ضد زنگ بودن، باید مشابه آویزهای مذکور باشند. تعداد آویزهای قائم در هر مترمربع و فاصله آن ها از یکدیگر به نوع پوشش سقف کاذب بخصوص قابلیت تحمل و تغییر شکل آنها بستگی دارد‌. تعداد این آویزها متناسب با نوع سقف تعیین می شود. آویزها باید حتی المقدور به فواصل مساوی از یکدیگر قرار بگیرند و شاقولی و صاف باشند‌.

لازم به ذکر است برای اتصال آویزها به سقف‌های با اسکلت فلزی باید از پیچ و مهره یا جوش استفاده شود. اتصال به غیر از پیچ و مهره یا جوش‌، زمانی ممکن خواهد بود که دستگاه نظارت آن را تایید کند. پس از عملیات جوشکاری، محل جوش باید با مواد ضد زنگ پوشش داده شود. در سقف‌هایی با اسکلت چوبی، اتصال آویزهای قائم به وسیله پیچ یا قلاب صورت می گیرد. پیچ و قلاب باید حداقل ۵۰ میلیمتر در چوب وارد شوند. دقت کنید، از وارد کردن پیچ‌ها با ضربه چکش باید خودداری شود.

نکاتی درباره آویزهای پیش بینی نشده

در مورد آویزهایی که پس از ساختن سقف بتن فولادی به وسیله اتصالات فلزی یا مفتول‌های فلزی به سقف متصل می‌شوند نیز باید نکاتی را رعایت کنید: مقاومت ۲۸ روزه بتن باید حداقل برابر ۳۰ مگاپاسکال و ضخامت آن دست کم یکصد میلیمتر باشد. بارهای وارد بر سقف بتن آرمه نباید از بار مجازی که سقف بر اساس آن محاسبه و اجرا شده است‌، تجاوز کند. قطر میله هایی که به کار می‌روند، باید حداقل 3.4 میلیمتر باشد و آویزها حداقل ۲۵ میلیمتر در بتن وارد شوند. همچنین تمامی اتصالات باید بازرسی شوند و از استحکام آنها اطمینان حاصل شود.

انواع پوشش زیرین سقف کاذب

پوشش زیرین سقف های کاذب در انواع مختلف وجود دارد که از جنس های متنوعی ساخته می شوند. در ادامه به معرفی این پوشش ها و نکات مربوط به آن ها می پردازیم:

قطعات پیش ساخته گچی، رابیتس و کانتکس

در مورد این قطعات، ابتدا باید در کنار دیوار در ارتفاع تعیین شده برای سقف کاذب نبشی‌های آلومینیوم را نصب کنید. بعد از نصب سیم‌های آویز گالوانیزه به سقف و وصل قطعات سپری آلومینیو‌م، قطعات سقف پیش ساخته گچی را در داخل آن ها قرار دهید.

اگر رابیتس در ملات ماسه سیمان مورد استفاده قرار می گیرد باید از نوع فولاد سیاه و اگر از ملات گچ استفاده می‌شو‌د‌، بهتر است از نوع گالوانیزه باشد‌. رابیتس باید در فواصل معین توسط مفتول مناسب به آهن بندی، بسته شود. در واقع به قسمی که عاری از هرگونه برجستگی یا فرورفتگی در سطوح تمام شده باشد. تمام نکات فنی ذکر شده در مورد رابیتس از لحاظ آویزها، پروفیل‌های اصلی و فرعی افقی، فواصل و حداقل ا‌بعاد، در مورد کانتکس نیز صادق است. اگر در نقشه‌های اجرایی طریقه خاصی برای جلوگیری از آسیب رسانی موریانه و یا سایر حشرات مزاحم به کانتکس پیش بینی نشود، روی حصیر کانتکس‌ باید دوغاب گچ و یا آهک ریخته شود. دوغاب باید تمام سطح را پوشانده و قشر نازکی بر روی کانتکس تشکیل دهد.

لمبه آلومینیوم و چوبی

پروفیل‌های ناودانی آلومینیوم در ارتفاع سقف کاذب به دیوارها وصل و تسمه‌های آویز از جنس فولاد گالوانیزه به سقف متصل می شوند. قبل از اجرای لمبه کوبی، دور سقف را باید توسط چهارتراش مناسب، کلاف کشی و تراز کرد. قطعات باربر افقی فرعی را باید از چوب و قطعات باربر ا‌صلی را از پروفیل فولادی یا چهارتراش چوبی، تهیه و به آویزهای از پیش نصب شده متصل کرد. لمبه‌های از قبل تهیه شده را باید با استفاده از چسب و میخ به چهارتراش‌ها وصل کرد.

نکته

آکوستیک‌ها به دو گروه معمولی و نسوز تقسیم می‌شوند. در مورد آکوستیک معمولی، قطعات باربر افقی از چوب نراد خارجی هستند. قطعات باربر اصلی می‌توانند از پروفیل فولادی یا چهارتراش چوبی باشند . برای نصب آکوستیک باید از میخ همرنگ با آکوستیک و چسب مناسب استفاده شود. بدین ترتیب که در اطراف سقف کاذب اجرا شده، یک نبشی آلومینیوم به دیوار نصب می‌شود. در مورد آکوستیک نسوز، قطعات باربر اصلی و فرعی افقی، پروفیل آلومینیوم است. لازم به ذکر است در تمام انواع آکوستیک در هر مترمربع‌، حداقل ۳ عدد آویز باید نصب شود.

انواع پوشش‌های کاذب و جدا کننده: نکاتی درباره پروفیل ها

پروفیل ها به دو دسته پروفیل های اصلی و فرعی افقی تقسیم می شوند. با توجه به جنس پروفیل ها باید بدانید که دو حالت متمایز تعیین می شود. اگر پروفیل‌های اصلی و فرعی افقی از فولاد یا فولاد گالوانیزه باشد و سطح مقطع آنها توسط دستگاه نظارت تعیین شود. حداقل مقاومت این مقاطع برای پروفیل‌های اصلی و فرعی به ترتیب باید از مقاومت آرماتور به قطر ۱۰ و ۶ میلیمتر بیشتر باشد. در صورتی که جنس پروفیل‌های اصلی و فرعی از آلومینیوم، چوب یا سایر مصالح باشد،

اگر در پروفیل‌های اصلی و فرعی به جای فولاد از چهارتراش چوبی استفاده می‌شود، چوب مورد نظر باید از نوع چوب نراد خارجی باشد. لازم به ذکر است، در خصوص استفاده از آلومینیوم و سایر مصالح نیز ابعاد پروفیل‌ها بستگی به محاسبات انجام شده دارد، ولی در هر صورت مقاومت پروفیل‌های اصلی و فرعی از هر لحاظ، باید به ترتیب از مقاومت میلگردهای فولادی نمره ۱۰ و ۶ بیشتر باشد.

انواع پوشش‌های کاذب و جدا کننده: اجرای جدا کننده‌ها

جدا کننده‌ها با آجر توپر: مصالح مورد مصرف در مورد این جدا کننده‌ها عبارتند از آجر فشاری، آجر ماسه آهکی، آجر ماشینی و آجر سیمانی به ابعاد آجر فشار‌ی یا همان آجر سیمانی. دیوارهای جدا کننده با آجر توپر داخل ساختمان با دو عنوان: تیغه‌ها و دیوارهای نیم آجره توپر یا 10 سانتی معرفی و شناخته می شوند. قبل از اجرای آجرکاری، آجر باید زنجاب شود. بدین ترتیب گرد و غبار روی آن از بین می رود و پس از مصرف نیز باعث جذب آب ملات نمی شود. دقت کنید ، سطح جدا کننده‌های داخلی باید کاملاً افقی و تراز باشد و کاملاً قفل و بست شوند و درزهای قائم روی هم قرار نگیرند.

نکته

توجه داشته باشید، تیغه‌هایی که در تمام ارتفاع طبقه ادامه دارند ، باید کاملاً به زیر پوشش سقف مهر شوند. به عبارتی باید رگ آجر تیغه با فشار و ملات کافی در زیر سقف جای داده شود. همچنین لبه فوقانی تیغه‌هایی که در تمام ارتفاع طبقه ادامه ندارند، باید با کلاف فولادی، بتن آرمه و یا چوبی که به سازه ساختمان و یا کلاف‌های احاطه کننده تیغه متصل است، کلاف بندی شود. حداکثر طول مجاز دیوار جدا کننده بین دو پشت‌بند باید کوچکترین دو مقدار : چهل برابر ضخامت دیوار یا تیغه یا شش متر باشد.

تیغه‌های ساخته شده از دیوار گچی: قبل از نصب دیوار گچی در ساختمان باید کف آن تراز باشد. نصب دیوار گچی با اتصال صفحات به وسیله کام و زبانه و افزودن گچ مخصوص درزبندی صورت می گیرد. و به دلیل گیرش سریع این گچ، دیوارها را می توان تا ارتفاع مجاز بالا برد. اگر لوله‌ها ، ضخیم و یا تعداد آن ها زیاد باشد‌، باید از دیوارهای گچی دوجداره، استفاده کرد و لوله‌ها بین دو جدار واقع شوند . اشیاء سبک و کوچک را می‌توان با وسایل محکم کننده معمولی مثل قلاب و پیچ به دیوار نصب کرد. اشیاء سنگین باید توسط قطعات متصل کننده که در پشت دیوار تعبیه می شوند، نصب گردند.

جدا کننده‌‌ها با بلوک‌های توخالی سفالی یا سیمانی: در بلوک‌های توخالی سفالی ، طرز اجرا طوری است که حفره‌ها به طور افقی دنبال یکدیگر قرار می‌گیرند و پر کردن آنها میسر نیست. برای جلوگیری از تبدیل شدن فضای خالی این قبیل بلوک‌ها به مرکز رشد حشرات مزاحم و میکروب‌ها، بهتر است در نقاط مرطوب از آن ها با احتیاط استفاده شود. بندکشی این بلوک‌ها بسیار مهم است و باید با نهایت دقت انجام شود.