با مفهوم پلان بیشتر آشنا شوید

پلان به یک برش افقی فرضی از ساختمان اطلاق می شود که از ارتفاعی در حدود 3/2 ارتفاع طبقه از کف صورت می گیرد. بدین وسیله طرح و جزئیات داخل ساختمان نشان داده می شود. در ادامه به بررسی مفهوم پلان و انواع آن در معماری می پردازیم. با ما همراه باشید.

مفهوم پلان: انواع پلان

به طور کلی، پلان به دو نوع پلان های معماری و پلان های سازه ای تقسیم می شود. انواع پلان معماری عبارتند از: پلان موقعیت، پلان طبقات، پلان بام یا شیب بندی و پلان مبلمان. انواع پلان سازه نیز عبارتند از: پلان تیرریزی، پلان آکس بندی و ستون گذاری و پلان فونداسیون.

مفهوم پلان: پلان های معماری

پلان موقعیت یا site plan، یکی از انواع پلان معماری و پلان کارگاه ساختمانی می باشد که مکان و ابعاد ساختمان مورد نظر و ابعاد و خطوط تراز زمین آن را به نمایش بگذارد. پلان طبقات نوع دیگری از پلان های معماری است که نقشه و جانمایی مکان ها و ابعاد مختلف هر طبقه توسط آن نشان داده می شود. همچنین فضاهای طبقات مانند: سرویس ها، آشپزخانه، اتاق ها، سالن پذیرایی و نشیمن و غیره را نشان می دهد.

از دیگر پلان های معماری می توان به پلان بام یا شیب بندی اشاره کرد. در این پلان، مواردی از قبیل: دید افقی از بام که به همراه دیوارهای خارجی با احتساب قرنیز، خط مسیر شیب بام به طرف آب‌رو، خرپشته و همچنین فضاهایی که به عنوان نورگیر از قسمت های مختلف بام بیرون آمده، تعیین شده و نشان داده می شوند. پلان مبلمان، همانطور که از نام آن بر می آید برای نشان دادن مبلمان، اثاثیه، تخت خواب، وسایل آشپزخانه و … می باشد که در ابعاد واقعی آن ها ترسیم می گردد. پلان مبلمان انواع مدل های مبلمان و وسایل منزل وجود دارد.

مفهوم پلان: پلان های سازه

یکی از انواع پلان های سازه، پلان تیرریزی است که در واقع یکی از نقشه های سازه می باشد. در این پلان، ابعاد، موقعیت و نحوه اجرای تیرها در سقف هر طبقه از ساختمان تعیین می شود. از این رو برای هر طبقه از ساختمان می توان یک پلان تیرریزی که منطبق با شکل سقف آن طبقه باشد، ترسیم نمود. پلان آکس بندی و ستون گذاری، یکی دیگر از انواع پلان سازه است که در آن ابعاد و موقعیت ستون ها، تعیین و مشخص می‌شود. علاوه بر این، محورهای آکس ستون ها نیز در این پلان به نمایش گذاشته می‌شود. همانطور که می ‌دانید وجود محور برای اجرای ستون ها لازم است. برای این که این پلان تکمیل شود، جزئیات ستون ها و محل قرار گرفتن نبشی ها و ارتفاع ستون ها باید به دقت تعیین و مشخص شود. نماها و مقاطع ستون ها نیز در این پلان ترسیم می‌شوند.

آخرین پلان از پلان های سازه، پلان فونداسیون است که یکی از نقشه های سازه محسوب می شود. نوع، تعداد، ابعاد و موقعیت پی ها در زمین در این پلان تعیین و مشخص می گردند.

چه علائمی در پلان طبقات نشان داده می شود؟

در پلان طبقات که یکی از انواع پلان های معماری است، علائم و ترسیم دیوارها نشان داده می شود. نوع سازه، مصالح مصرفی و شرایط محیطی ساختمان، نوع و ضخامت دیوارهای ساختمان را تعیین می کند. توجه داشته باشید، دیوارها از نظر تحمل نیرو به دو نوع باربر و غیرباربر تقسیم می شوند. در دیوارهای غیرباربر تنها وزن خود دیوار به آن نیرو وارد می کند. از لحاظ تقسیم فضا، دیوارها در دو نوع وجود دارند: ‌دیوارهای داخلی که فضاهای داخل ساختمان را از یکدیگر و دیوارهای خارجی که فضای داخل و خارج ساختمان را از هم جدا می کنند. به طور معمول ضخامت دیوارهای خارجی از دیوارهای داخلی بیشتر است و تاثیر زیادی در تامین امنیت ساختمان و نفوذ سرما، گرما و صداهای مزاحم دارند. نمای دیوارهای خارجی باید زیبا و با دوام باشد.

نکته

لازم به ذکر است، در ترسیم دیوارها با توجه به مقیاس نقشه، از خطوط 4 تا 6 میلی متر استفاده می شود. امکان استفاده از خط 8 میلی متر نیز در پلان های جزئیات وجود دارد. نرده ها، دست اندازها و دیوارهای کوتاه نیز در پلان طبقات نشان داده می شوند. دست اندازها به عنوان محافظ و یا جداکننده فضا در جایی که یک محیط باز مورد نیاز باشند مورد استفاده قرار می گیرند. جنبه کارکردی، طرح آن ها در زیبایی نما و معماری ساختمان تاثیر زیادی دارد. خوب است بدانید، حداقل ارتفاع نرده های محافظ باید ۱۲۰ و فاصله میله های میانی آن باید نهایتاً ۱۱ سانتی متر باشد. دست اندازها و دیوارهای کوتاه باید بر حسب مقیاس نقشه با خطوط نازک 2، 3 و 4 میلی متر ترسیم شوند.

یکی دیگر از مواردی که در پلان طبقات نشان داده می شود، درها و پنجره ها هستند. درها و پنجره ها بعد از دیوار و سقف از اجزای اصلی و ضروری سازه ها و بناها به شما می روند. موقعیت، اندازه و شکل مناسب درب و پنجره باید در طرح و ترسیم نقشه با دقت تمام در نظر گرفته شود.