رمپ یا شیب راه در طراحی معماری، سطح شیبداری است که اماکنی که دارای اختلاف سطح هستند را به یکدیگر متصل می کند. در این مطلب، قصد داریم به معرفی انواع رمپ و بررسی نکات مهم ضوابط طراحی رمپ در طراحی معماری بپردازیم، با ما همراه باشید.

آشنایی با انواع رمپ

رمپ ها در 3 نوع: رمپ آدم رو، رمپ معلولین و رمپ ماشین رو طراحی و ساخته می شود. در ادامه بررسی انواع رمپ می پردازیم:

رمپ آدم رو، همانطور که از نام آن بر می آید برای تردد انسان ها طراحی می شود. حد اکثر شیبی که برای این نوع از رمپ در نظر گرفته می شود، 12.5 درصد است. حداقل عرض برای رمپ های آدم رو باید 110 سانتی متر و حداقل ابعاد پاگرد 150*150 و طول بدون پاگرد نیز باید حداکثر 900 سانتی متر باشد. در طراحی و ساخت رمپ آدم رو باید به ازای هر 9 متر طول شیب، یک پاگرد در نقاط شروع و پایان رمپ و در نقاط گردش حرکت ورود و خروج فضاها درب ها و… در نظر گرفته شود.

رمپ معلولین، شیب راهی است که برای تردد معلولین طراحی و ساخته می شود. حداکثر شیب برای رمپ معلولین 8 درصد، حداقل ابعاد پاگرد 150*150 و حداکثر طول بدون پاگرد باید 900 سانتی متر باشد.

رمپ ماشین رو نیز مخصوص تردد اتومبیل ها است. حداکثر شیب برای رمپ ماشین رو، 15 درصد، حداقل عرض در حالت مستقیم 350 سانتی متر و در حالت پیچ 375 سانتی متر است. طول بدون پاگرد در رمپ های مخصوص اتومبیل، آزاد می باشد .لازم به ذکر است، درصد رمپ به ازای هر یک متر از طول رمپ، عدد تغییر ارتفاع بر حسب سانتی متر را نشان می دهد.

طول غیر سرگیر در انواع رمپ چگونه محاسبه می شود؟

میزان طول غیر سرگیر رمپ، بسته به ارتفاع آزاد روی رمپ برای عبور خودرو و ارتفاع مفید آن طبقه، متفاوت است. ارتفاع طبقه نیز براساس نوع توقفگاه تعیین شده و متغیر است. برای مثال: طبق مبحث چهارم مقررات ملی، ارتفاع توقفگاه کوچک ۲٫۲۰ و در توقفگاه های متوسط و بزرگ ۲٫۴۰ است. در توقفگاه های کوچک، ارتفاع آزاد روی رمپ ۱٫۹۵ و در توقفگاه های متوسط و بزرگ ۲٫۱۰ می باشد.

نکته جالب توجه اینکه: در طبقه همکف از ابتدای رمپ تا جایی که به حداقل ارتفاع آزاد روی رمپ برسیم، نباید هیچ گونه طراحی صورت گیرد و باید بدون طراحی رها شود. از این رو تنها می توان بخش مشخص شده ای را از انتهای رمپ در طبقه همکف به عنوان فضا، طراحی کرد:

ارتفاع آزاد روی رمپ،براساس نوع توقفگاه محاسبه و طراحی می شود.
در مورد ارتفاع مفید طبقه یا همان ارتفاع از کف تا زیر سقف، ضخامت سقف در طراحی رمپ لحاظ نمی شود.
توجه به یک متر طول انتهای رمپ که شیب 10 درصد دارد در زمان محاسبه از اهمیت بالایی برخوردار است.

طول رمپ چرخشی چگونه محاسبه می شود؟

رمپ چرخشی متشکل از 3 شعاع داخلی، میانی و خارجی رمپ است. بر اساس مبحث ۴ مقررات ملی ساخت و ساز، شعاع داخلی چرخش یک خودرو، حداقل ۵ متر می باشد. بدین ترتیب که طراح رمپ، باید عدد ۳/۵۰ متر عرض رمپ را به این عدد برای طراحی رمپ چرخشی بیفزاید. به عبارتی، اندازه شعاع داخلی رمپ چرخشی ۵ متر، شعاع میانی ۶٫۷۵ متر و شعاع خارجی آن ۸٫۵۰ متر خواهد بود.

برای راحتی در محاسبه طول یک ربع دایره رمپ چرخشی، باید محیط ربع دایره به شعاع مشخص را محاسبه کرده و بر ۴ تقسیم کرد. بسته به شیب رمپ چرخشی، یکی از 3 شعاع داخلی، میانی و خارجی برای محاسبه طول رمپ در نظر گرفته می شود.

نکات مهم در طراحی انواع رمپ

اگر از دو گروه رمپ به صورت همزمان استفاده می شود، درصد شیب رمپ، طبق عدد کم تر محاسبه می شود. به عبارتی درصد شیب کمتر باید در نظر گرفته شود.
حداقل عرض رمپ آدم رو و رمپ معلولین، باید 110 سانتی متر و برای رمپ ماشین رو این مقدار باید حداقل 3.5 متر باشد. طول رمپ نیز باید تصویر رمپ در سطح افق در نظر گرفته شود.
برای هر پله، 1.33 سانتی متر طول افقی رمپ با شیب 15 درصد در نظر گرفته شده و محاسبه می شود.
خوب است بدانید، انواع رمپ، جزئی از سطح اشتغال محسوب نمی شود. بدین معنا که رمپ در فضاهای باز مانند حیاط نیز قابل طراحی خواهد بود.
پارکینگ را نمی توان در طبقه زیرزمین، زیر رمپ معلولین و همچنین پله طبقه همکف طراحی کرد. مگر اینکه ارتفاع مفید زیر رمپ، 220 سانتی متر باشد.
در طراحی رمپ آدم رو، تنها در صورتی نیاز به طراحی پاگرد نیست که شیب رمپ، بیش از 6.6 درصد نباشد.
در طراحی رمپ آدم رو یا رمپ معلولین، اگر شیب رمپ بیش از 6.5 درصد باشد، باید حتماً برای رمپ، نرده با ارتفاع 110 سانتی متر در نظر گرفت و طراحی کرد.
برای جلوگیری از برخورد کف اتومبیل با زمین، شیب رمپ به اندازه 1 متر از ابتدا و انتهای رمپ،10 درصد در نظر گرفته می شود.

برای آشنایی با نحوه ترسیم صحیح هاشور رمپ، اینجا کلیک کنید.