دکتر پرویز موید عهد؛ استاد و نابغه معماری ایران

دکتر پرویز موید عهد(دکترای معماری از بوزار پاریس و دکترای شهرسازی از سوربن)

وی نخستین و تنها ایرانی است که موفق به دریافت جایزه معماری «روم» و نیز نشان درجه اول معماری از دانشکده سلطنتی انگلستان شد. شاید ماندگارترین طرح وی در ایران را بتوان “مصلای بزرگ امام خمینی تهران” دانست.

حتما اگر از یک دانشجو و یا مهندس معمار پرسیده شود که نام چند معمار را نام ببرد اسامی زیادی را در خاطر خواهد داشت اما بسیار اسفناک خواهد بود که نامی از چهره های ماندگار معماری خود را بخاطر نداشته باشد. استاد پرویز موید عهد یکی از همین چهره های ماندگار است.

پرویز موید عهد که در سال ۱۳۰۸ در تهران دیده به جهان گشود، پس از گذراندن دوره متوسطه عازم فرانسه شد و در دانشگاه بوزار در رشته معماری و پس از آن در دانشکاه سوربن پاریس در رشته شهرسازی به تحصیل پرداخت. وی در سال ۱۹۵۶ میلادی با رتبه ممتاز موفق به دریافت درجه دکترای S.A.D.G و نیز مدال Loray (بهترین دیپلم معماری در سطح دانشگاههای فنی فرانسه) شد. وی در سال ۱۹۵۷ به پاس ارائه بهترین پایان نامه در دانشگاه سوربن، دکترای افتخاری معماری (A.A.PHD) را دریافت نمود. همچنین در سال ۱۳۴۲ شمسی از سوی دانشکده سلطنتی انگلستان (A.CH.ASS.SCOL) نشان درجه اول معماری را به پاس ارائه طرح های ویژه معماری دریافت نمود.

طراح مصلای تهران کیست؟

استاد هنگام رجعت به ایران فضای کاری را مساعد ندیده و گوشه گیر میشود، اما هنگامی که پیشنهاد طراحی مصلای بزرگ تهران به وی داده میشود، گویی که در تمامی عمر بدنبال چنین فرصتی در جهت به ظهور کشیدن هر آنچه از معماری مساجد شرقی به ذهنش خطور می کند، به طراحی این مجموعه عظیم همت می گمارد و با وجود اینکه متوجه دیدگاهها و عقاید غیر کارشناسانه در طول دوران طراحی این مجموعه می‌شود، اما با اینحال تا انتهای کار در کنار مجموعه می‌ماند. در تمامی سالهایی که به طراحی این مجموعه اشتغال داشته است در اتاقکی در این مجموعه بسر میبرده است، زیرا وی در تمام طول عمر خود مجرد میزیسته و هرگز خانه ای از خود نداشت!!!

سوابق آموزشی

وی بین سالهای ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۳ شمسی در سمت دانشیار به تدریس معماری پرداخت. استاد در سال ۱۳۴۳ شمسی موفق به درسافت کرسی استادی دانشگاه تهران شد. همچنین در سال ۱۳۴۸  به سمت رئیس دانشکده هنرهای تزئینی (وزارت فرهنگ و هنر) منصوب شد و تا سال ۱۳۵۲ عهده‌دار این سمت بود.

بخشی از آثار استاد

گفته می‌شود که او منبع تمام نشدنی ایده ها و طرح‌های معماری است که هرگز موفق نشد یک دهم از طرح‌های بزرگش را عملی کند. در زیر به بخشی از آثار وی اشاره میشود:

• طرح محوطه نمایشگاه بین‌المللی تهران
• طرح نمایشگاه بین‌المللی کشاورزی با همکاری مرکز نمایشگاههای بین‌المللی انگلستان (Exp.ASS.LONRES)
• طرح مرکز تحقیقات شیمی دارویی و دارویی ایران
• طرح مدرسه سن‌لوئی با همکاری پروفسور لوکنت (استاد معماری دانشگاه بوزار پاریس)
• طرح مرکز علمی مخابرات دانشگاه تهران با همکاری مرکز تحقیقات علمی فرانسه (S.N.C.R)
• طرح ساخت مصلای امام خمینی
• طرح خاتم‌کاری تالار بزرگ ساختمان مجلس شورای ملی (میدان بهارستان تهران)
• طرح مرمت و بازسازی و تزئینات کاخ گلستان
• طرح ساختمان اداری وزارت آموزش و پرورش
• طرح یک مجتمع عظیم مسکونی در فرانسه
• طرح اکستانسیون و خوابگاه دانشجویان مدرسه البرز
• طرح نمای جنوبی ساختمان سازمان حج و زیارت
• طرح معماری فرودگاه آبادان
• همکاری در تهیه طرح کاتدرال (کلیسای جامع) … با گیوم ژیله
• همکاری در تهیه طرح و اجرای طرح شهرسازی حومه رم در سال ۱۹۸۰
• همکاری در اداره آتیله امور تزئیناتی و طراحی کتابهای کودکان
• ساختمان درمانگاه بیماریهای قلب و عروق در سیرجان
• بسیاری از طرحهای اجرا نشده از قبیل طرح بزرگ دژ نبشته و آمفی تئاتر روباز برای ۲۰۰۰ نفر و فرهنگستان علوم در خیابان قوام‌السلطنه
• ساختمانهای متعدد مسکونی و غیر مسکونی
• دیگر ساختمانهای متعدد دولتی و غیر دولتی

نشان ها

در سال ۱۳۸۰ به پاس زحمات و تلاش خالصانه این استاد، نشان چهره‌های ماندگار از طرف سید محمد خاتمی، رئیس جمهوری اسلامی ایران به وی اهداء گردید.

وفات

سرانجام استاد در ۱۱ بهمن ماه سال ۱۳۹۴ و در سن ۸۶ سالگی دار فانی را وداع  می‌گوید.

یادش گرامی…

منبع